Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh tạm tính mỗi quý hay quyết toán năm là số liệu để chúng ta biết được lãi lỗ định kỳ, hiệu quả công việc và thực hiện nghĩa vụ với nhà nước. Xác định lãi lỗ là một phép tính bao gồm nhiều yếu tố: thu nhập tính thuế, thu nhập chịu thuế và các khoản khác quyết định mà kế toán thường xuyên theo dõi, ghi chép, hạch toán để cho kết quả cuối cùng.
1. Xác định lỗ
– Thu nhập tính thuế trong kỳ tính thuế được xác định bằng thu nhập chịu thuế trừ thu nhập được miễn thuế và các khoản lỗ được kết chuyển từ các năm trước theo quy định.
Thu nhập tính thuế được xác định theo công thức sau:
Thu nhập tính thuế |
= | Thu nhập chịu thuế | – | Thu nhập được miễn thuế | + |
Các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định |
Trong đó:
Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế bao gồm thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và thu nhập khác.
Thu nhập chịu thuế trong kỳ tính thuế xác định như sau:
Thu nhập chịu thuế |
= | Doanh thu | – | Chi phí được trừ | + |
Các khoản thu nhập khác |
KQKD = D.Thu – CP được trừ + Các khoản thu nhập khác – Thu nhập được miễn thuế
+ Nếu KQKD > 0 thì kinh doanh có lãi >> Tiến hành thực hiện chuyển lỗ các năm trước (nếu có). Vẫn tiếp tực > 0 thì mới nộp thuế TNDN theo tỷ lệ % doanh nghiệp đang thực hiện
+ Nếu KQKD < 0 thì lỗ >> Không nộp thuế
2. Chuyển lỗ
Kết quả kinh doanh định kỳ là lỗ thì kế toán phải thực hiện công việc chuyển lỗ qua các năm theo quy định của pháp luật.
Theo Khoản 2, Điều 9 Văn bản hợp nhât số 66/VBHN-BTC ngày 19 tháng 12 năm 2019 về hướng dẫn thi hành Luật thuế thu nhập doanh nghiệp
“2. Doanh nghiệp sau khi quyết toán thuế mà bị lỗ thì chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập (thu nhập chịu thuế đã trừ thu nhập miễn thuế) của những năm tiếp theo. Thời gian chuyển lỗ tính liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ.
– Doanh nghiệp tạm thời chuyển lỗ vào thu nhập của các quý của năm sau khi lập tờ khai tạm nộp quý và chuyển chính thức vào năm sau khi lập tờ khai quyết toán thuế năm.”
– Doanh nghiệp có số lỗ giữa các quý trong cùng một năm tài chính thì được bù trừ số lỗ của quý trước vào các quý tiếp theo của năm tài chính đó. Khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp xác định số lỗ của cả năm và chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập chịu thuế của những năm tiếp sau năm phát sinh lỗ theo quy định nêu trên.
Ví dụ 1: Chuyển lỗ giữa các quý trong cùng năm tài chính 2021
Trong năm 2020 Việt Đà có các số liệu sau
+ Quý 1: Việt Đà lỗ 20 triệu >> Vì lỗ nên không thực hiện chuyển lỗ và nộp thuế TNDN tạm tính của quý 1/2020
+ Quý 2: Việt Đà lãi 30 triệu >> Vì Quý 2 có lãi nên thực hiện chuyển lỗ từ quý 1 sang 20 triệu. Quý 2 vẫn còn lãi 10 tr >> Việt Đà sẽ nộp thuế tNDN tạm tính là 10 tr * 20% = 4 triệu
+ Đến cuối năm 2020 Việt Đà còn lỗ 5triệu khi quyết toán thuế TNDN thì sẽ không nộp thuế TNDN mà số tiền lỗ này sẽ được chuyển sang năm 2021
+ Quý 1 năm 2021 Việt Đà lãi được 15triệu. Vì có lãi nên Viêt Đà sẽ chuyển số lỗ cuối năm 2020 là 5triệu >> 15tr – 5tr = 10 tr >> Việt Đà sẽ nộp thuế tạm tính trên số tiền 10tr này
– Doanh nghiệp tự xác định số lỗ được trừ vào thu nhập theo nguyên tắc nêu trên. Trường hợp trong thời gian chuyển lỗ có phát sinh tiếp số lỗ thì số lỗ phát sinh này (không bao gồm số lỗ của kỳ trước chuyển sang) sẽ được chuyển lỗ toàn bộ và liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ.
Ví dụ 2: Chuyển lỗ giữa các năm
Việt Đà có số liệu lãi/lỗ các năm như sau
+ Năm 2015: Lỗ 150 triệu >> Không nộp thuế
+ Năm 2016: Tiếp tục lỗ 50triệu >> Không chuyển lỗ và không nộp thuế
+ Năm 2017: Lãi 60tr >> Lãi nên Việt Đà thực hiện chuyển lỗ năm 2015 là 60triệu >> Số lãi = 0 nên không nộp thuế TNDN
+ Năm 2018: Lãi 40tr >> Lãi nên Việt Đà thực hiện chuyển lỗ năm 2015 số tiền lỗ còn lại là 40tr >> Số lãi sau khi thực hiện chuyển lỗ = 0 nên không nộp thuế TNDN
+ Năm 2019: Lỗ 20 tr >> Lỗ nên Việt Đà không thực hiện kết chuyển lỗ và không nộp thuế
+ Năm 2020: Lãi 35tr >> Lãi nên thực hiễn chuyển lỗ năm 2015 là 35tr >> Số tiền lãi còn lại = 0 nên không nộp thuế TNDN
+ Năm 2021: Lãi 50tr. Chúng ta tiền hành phân tích
++ Số lỗ năm 2015 đã chuyển lỗ được năm 2017 (60triệu), năm 2018 (40triệu), năm 2020 (35triệu) >> Tổng số tiền đã chuyển lỗ là 150 tr – (60tr + 40Tr + 35tr) = 15tr >> Số tiền lỗ còn lại của năm 2015 là 15triệu. Vì đã chuyển lỗ liên tục 5 năm nên năm 2021 lãi thì sẽ không được chuyển số tiền lỗ năm 2015.
++ Số tiền lỗ được chuyển năm 2021 là năm 2016 (50triệu) năm 2019 (20triệu)
Thực hiện chuyển lỗ năm 2021 từ năm 2016 (lỗ 50tr) >> Như vậy đã chuyển hết số lỗ năm 2016 và số tiền lãi năm 2021 = 0 nên không nộp thuế TNDN
Trường hợp cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp xác định số lỗ doanh nghiệp được chuyển khác với số lỗ do doanh nghiệp tự xác định thì số lỗ được chuyển xác định theo kết luận của cơ quan kiểm tra, thanh tra nhưng đảm bảo chuyển lỗ toàn bộ và liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ theo quy định.
Quá thời hạn 5 năm kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ, nếu số lỗ phát sinh chưa chuyển hết thì sẽ không được chuyển vào thu nhập của các năm tiếp sau.
Việt Đà chúc các bạn thành công !